Hoe zorgen we ervoor dat onze huizen minder gas slurpen en stroom vreten? Zeker nu de energieprijzen door het dak dreigen te gaan, wordt die vraag met de dag dringender. Stichting Bollenstreek Duurzaam zette in op een reeks straatprojecten, ondersteund door de gemeenten Hillegom, Lisse en Teylingen en in samenwerking met Duurzaam Bouwloket en de stichting KlimaatGesprekken.

Kennis en ervaring uitwisselen met je buren stond hierbij centraal. Dat leidde in twaalf wijken tot duurzame actie. De laatste bijeenkomst van de straatprojecten, in de Poelpolder in Lisse, mocht weer live. Tot zichtbaar plezier van de deelnemers. “Kijk, de confetti ligt er al”, wijst een deelnemer naar de vloer van de centrale ruimte die basisschool De Waterval beschikbaar stelde voor de vier bijeenkomsten. Zo te zien was hier overdag een feestje.

Afsluiting twaalfde straatproject

De eerste van deze twaalfde reeks van vier avonden rondom duurzaamheid vond in dezelfde ruimte plaats; daarna dwong corona de deelnemers om online verder te gaan. Maar nu pruttelt de koffie weer, een pot thee wordt aangedragen, Hanna heeft koekjes gebakken. De buurtgenoten hebben elkaar de afgelopen maanden aardig leren kennen en deze gezamenlijk afsluiting heeft wel wat weg van een feestje. 

“Reizen, wat is dat?” 

Als iedereen zit, doet ‘klimaatcoach’ Annelies van KlimaatGesprekken de aftrap: “Waar ik deze keer benieuwd naar ben: heeft het bezig zijn met de verduurzaming van jullie huis je ook op andere fronten bewust gemaakt van je klimaatvoetafdruk? Op het gebied van reizen bijvoorbeeld, of in je keuzes voor wat er op tafel komt…” “Reizen?”, vraagt Henk, “Wat is dat? Ik ben deze week voor het eerst in twee jaar weer eens naar mijn werk gegaan.” De hilariteit is tekenend, er mag gelachen worden bij deze bijeenkomsten. Graag zelfs!

Verder kijken dan de woning

Uit het ‘openingsrondje’ blijkt dat veel deelnemers verder kijken dan isolatie en zonepanelen. De één eet nauwelijks nog vlees, de ander zei onlangs ‘nee’ tegen een vliegvakantie; een derde vindt één keer per week naar kantoor wel voldoende sinds het gedwongen thuiswerken liet zien dat dat prima kan. “Ik ben dan misschien een uitzondering”, zegt deelnemer Henni, “Maar ik isoleer vooral voor mijn portemonnee en mijn comfort.” Mag ook, niks mis mee.

Een groep biedt voordelen

Helpt dat nou, met je buren praten over verduurzaming? “Zeker”, vindt Hanna. “Wij zijn echt dingen gaan uitzoeken die we hier van anderen hoorden. Over isolatieglas en een warmtepompdroger, bijvoorbeeld. Dat zouden we anders niet gedaan hebben.” Het gezamenlijk aanvragen van offertes biedt ook voordelen. Vaak letterlijk: “Wanneer we met twee huishoudens de ramen laten vervangen, vervallen de voorrijkosten”, leest Jeroen een opgevraagde offerte voor. “Voor drie huizen gaat er tien procent van de materiaalkosten af, voor vier huishoudens twintig procent.” “Oké, dan doe ik ook mee”, zegt Henk. 

Onder de indruk

Mede-organisator Paul, van Lisse Duurzaam, is onder de indruk van deze laatste groep: “Ik heb eens zitten turven, maar er zijn zes mensen die nieuwe ramen laten plaatsen, twee die zonnepanelen leggen, waarvan eentje vijf buren heeft meegekregen, drie mensen die hun spouwmuurisolatie hebben laten bijvullen en diverse mensen die vloerisolatie willen laten aanleggen… en dan ben ik nog niet eens compleet. Een mooi resultaat. En wanneer je alle twaalf projecten in de gemeente bij elkaar optelt, is het effect nog veel groter. Fantastisch toch?”

Stok achter de deur

De opzet van de bijeenkomsten in een notendop: de deelnemers bespreken wie in welke duurzaamheidsmaatregelen geïnteresseerd is en welke informatie nog ontbreekt. Dan worden de taken verdeeld: wie verdiept zich waarin en wie vraagt welke offertes aan? Zo biedt de groep een mooie stok achter de deur om concrete stappen te zetten. Bij elke bijeenkomst is een inhoudelijk expert aanwezig; de klimaatcoach zorgt voor de structuur. Wie eenmaal begonnen is met verduurzamen, wil vaak méér, zo lijkt het.

“Het wordt een sport om steeds nieuwe dingen te bedenken om die energierekening nóg verder omlaag te krijgen”, klinkt het met enige regelmaat.

Kritische noten

Ruimte voor kritische noten is er ook. “Ik vind het idioot dat je dit als burger zelf allemaal uit moet gaan zitten vogelen”, aldus deelnemer Cor. “Waarom zorgt de gemeente er niet voor dat de nodige maatregelen worden getroffen? En dan lees je in de krant dat ze het zelf te duur vinden om hun eigen locaties te verduurzamen.” Gijs vindt de focus op het terugdringen van CO2-uitstoot te eenzijdig.

“De investering moet in verhouding staan tot wat je ermee bespaart. Onze energierekening is al vrij laag. Dan kan ik nog wel een vermogen in een warmtepomp gaan steken om helemaal van het gas af te gaan, maar volgens mij kan ik dat geld dan beter steken in een groen project met meer impact.”

Nu de buren nog 

Tegen het einde van de bijeenkomst stelt deelnemer Johan voor om weer bij elkaar te komen wanneer iedereen de geplande maatregelen heeft genomen. “Dan kunnen we bespreken hoe we de ervaringen met de rest van de buurt kunnen delen”, zegt hij. “Met een nieuwsbrief, bijvoorbeeld. En dan organiseren we een buurtborrel waar mensen meer informatie kunnen krijgen.”

Want, zo beseffen de deelnemers: “Wij zijn maar met een kleine groep. De mensen die hier vanavond níet zijn, zouden we ook mee moeten krijgen.” In eerdere wijken gebeurde dat al, onderstreept Paul. Met wisselend succes, maar dan toch. “Oké”, knikken de deelnemers. “We appen. We weten elkaar nu te vinden.” Maar eerst nog een kop koffie, met een zelfgebakken koekje.