Limes Bubble Barrier stopt plastic vervuiling naar de Noordzee

Wat in 2018 begon met een initiatief van bezorgde burgers is uitgegroeid tot een unieke, breedgedragen missie tegen plastic zwerfafval in de Oude Rijn. Die missie leidde tot de implementatie van een innovatieve oplossing tegen de uitstroom van plastic naar de Noordzee: de Limes Bubble Barrier.

Een unieke samenwerking

Plasticvervuiling is een groeiend probleem wereldwijd, met schade aan milieu en mens tot gevolg. “Tijdens het strandjutten zien we dat plastic uit de Oude Rijn bij Katwijk in de Noordzee terechtkomt”, zegt Claar-Els van Delft, voorzitter van stichting Coast Busters, voortgekomen uit Jutters Katwijk. Het is een lokaal initiatief gericht op het creëren van bewustzijn over de plasticsoep in Katwijk.

“Jaarlijks komen er ruim 1 miljoen stukjes plastic bij Katwijk in de Noordzee terecht. Dat komt neer op meer dan 2 ton plastic dat in zee belandt en daar vormt het een groot gevaar voor het ecosysteem en de voedselketen.”

Om dit inzicht te delen, nodigde stichting Coast Busters wethouder Jacco Knape van de Gemeente Katwijk uit om deel te nemen aan hun clean-up activiteiten en het probleem met eigen ogen te aanschouwen. “Plasticvervuiling heeft geen plek in een gezonde en veilige leefomgeving”, benadrukt de wethouder. Hij moedigde de Coast Busters aan om te zoeken naar een langetermijnoplossing.

De Bubble Barrier

Deze werd gevonden in een Bubble Barrier. Maar niet nadat stichting Coast Busters de gehele regio mobiliseerde om het project te ondersteunen. Ze startten een samenwerking met de Gemeente Katwijk en het hoogheemraadschap van Rijnland. Vervolgens sloten de gemeenten Alphen aan de Rijn, Leiden, Leiderdorp, Noordwijk, Oegstgeest, Teylingen, Voorschoten, Wassenaar en Zoeterwoude zich aan als supporters van het initiatief. Dankzij samenwerkingsverband Holland Rijnland, de Provincie Zuid-Holland en de steun van de gemeenten Kaag en Braassem, Utrecht en Woerden werd realisatie mogelijk.

Lokale oplossing, breed effect

“Het probleem wordt lokaal aangepakt, maar heeft een veel breder effect: plasticvervuiling uit de hele bovenstroomse regio wordt hier gestopt”, vertelt Emile Jaensch van Holland Rijnland. “Het is een perfect voorbeeld van hoe we samen – overheid, partners en inwoners – een verschil kunnen maken”, voegt wethouder Jacco Knape toe. “Zoals de Romeinen niet verder kwamen dan de Limes, gaat plastic niet verder dan de Limes Bubble Barrier.”

Bubble Barrier als langetermijnoplossing

De Limes Bubble Barrier bij Katwijk is de eerste Bubble Barrier in een riviermonding. “We waren op zoek naar een duurzame oplossing om plastic tegen te houden en de Bubble Barrier bleek een effectieve manier om plastic variërend in grootte uit het water te halen”, zegt Claar-Els. “De Limes Bubble Barrier draagt op een positieve manier bij aan schoon en gezond water. Door het bellenscherm zorgen we dat planten en dieren geen last hebben van de plastics in het water en zich daarom volop kunnen ontwikkelen. Dit draagt bij aan vergroten van de biodiversiteit” vertelt dijkgraaf Waldo von Faber van Hoogheemraadschap van Rijnland.

Vangen van plastic deeltjes

De Bubble Barriers zijn afgelopen jaren uitgebreid getest en in gebruik genomen. Die projecten lieten zien dat Bubble Barriers plastic deeltjes vanaf 1 mm kunnen afvangen en dat 86% van het drijvende test materiaal in waterwegen wordt afgevangen. “We zijn bijzonder trots op de vrijwilligers van stichting Coast Busters, die zo gedreven zijn om samen met ons actie te ondernemen tegen plasticsoep”, vertelt Anne Marieke Eveleens, medeoprichter van The Great Bubble Barrier. “Het laat echt zien hoeveel we met samenwerking kunnen bereiken.”

Hoe werkt de Bubble Barrier?

De Bubble Barrier bestaat uit een bellenscherm, een opvangsysteem en een luchttoevoer systeem. Het bellenscherm wordt gemaakt door een geperforeerde buis op de bodem van de rivier te plaatsen en hier lucht doorheen te pompen. De luchtbellen brengen plastic omhoog dat in het water zweeft en drijft.

Wanneer het gemaal het water in de Oude Rijn richting zee pompt of wanneer het waait, wordt het plastic door de diagonale plaatsing van het bellenscherm naar een opvangbak aan de waterkant geleid, waar het plastic uit het water wordt verwijderd. De Limes Bubble Barrier kan zo 24 uur per dag, 7 dagen per week plastic afvangen over de gehele breedte van de rivier zonder boten te hinderen.

En er is nog meer!

De juttersgroep stopt niet bij de realisatie van de Limes Bubble Barrier; stichting Coast Busters is van plan om een educatie- en monitoringscentrum op te zetten om het bewustzijn over plasticvervuiling in water te vergroten en bezoekers aan te zetten tot actie om samen het probleem aan te pakken. In dit centrum wordt ook het door de Limes Bubble Barrier opgeviste afval verzameld, gesorteerd en geanalyseerd. De kennis uit dit onderzoek wordt straks gebruikt om met gerichte acties nog meer plastic uit de rivieren te verwijderen.